วันอาทิตย์ที่ 19 มีนาคม พ.ศ. 2560

ตอนที่ 17_การรักษาต่อมลูกหมากโต (Benign prostatic hyperplasia)


หนูจำไม :  Is this an apple ? (แปลว่า มันคือ แอปเปิ้ลหรือคะ)
พี่พรีม : ใช่จ๊ะ .......เอ้ย....ไม่ใช่จ้า  มันเป็นรูปที่พี่จะเอาไปสอนนักศึกษาแพทย์น่ะ
หนูจำไม : แล้วมันคืออะไรอ่ะคะ
พี่พรีม : หนูจำไมลองเดาซิ เดาตามคำใบ้นะ



คำใบ้ที่ 1 มันใช้สร้างน้ำหล่อเลี้ยงอสุจิ
คำใบ้ที่ 2 เป็นอวัยวะที่เป็นทางผ่านของท่อปัสสาวะ ซึ่งเชื่อมต่อระหว่างกระเพาะปัสสาวะ เพื่อออกไปสู่ปลายองคชาต (penis)
ดังรูปเต็มนี้จ้า


หนูจำไม : เอ่อ.............พี่พรีมคะ ถึงพี่พรีมจะใบ้ไปซัก 100 คำใบ้ หนูก็คงไม่รู้หรอกค่ะ เฉลยมาเถอะค่ะ 
พี่พรีม : อย่างนั้นเอาอีกซักคำใบ้นะ คำใบ้ที่ 3 ห่างไกลจาก 100 คำใบ้ ตั้ง 97 คำใบ้ นะ เผื่อจะรู้ว่ามันคืออะไร 
 




หนูจำไม : เอ่อ มันคือต้นอะไรอ่ะคะคล้ายต้นมะพร้าวเลย แล้วผลอะไรอ่ะคะห้อยเยอะแยะเลยค่ะ แล้วทำไมถึงมีรูปฟันดำ ๆ ด้วยอ่ะคะ
พี่พรีม : เอ่อ.... พี่เชื่อแล้วว่าหนูจำไมคงไม่รู้อะไรเลย นอกจากว่าเช้านี้กินอะไรดี 555
หนูจำไม : "caustically"  พี่พรีมไปแปลเอาเองนะคะ หนูก็เพิ่งเปิดดิคชันนารีมา 555
พี่พรีม : "caustically" มันแปลว่า (ปากคอ) เราะราน, ถากถาง 555  หนูจำไมก็นะ...พี่ก็มีนิสัยนี้มาตั้งนานแล้ว นิสัยนี้เป็นมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยแล้ว อิ อิ
หนูจำไม : พี่พรีมคะ สรุปคำใบ้ก่อนดีไหมคะ ก่อนจะรู้คำตอบว่าพี่พรีมจะสอนเรื่องอะไร
1.เจ้าต้นไม้ตามรูปนี้มันค่ืออะไรอ่ะค่ะ
2.เจ้าลูกเขียว ๆ เหลือง ๆ ที่ห้อยโตงเตงอยู่บนต้น มันคืออะไรอ่ะคะ
3.ฟันดำ ๆ มีน้ำดำ ๆ ไหลย้อยคืออะไรอ่ะคะ

พี่พรีม : 1. ต้นไม้ตามรูป มันคือ ต้นหมาก
             2. ลูกเขียว ๆ เหลือง ๆ มันคือ ลูกหมาก
             3. น้ำดำ ๆ ไหลย้อย มันก็คือ น้ำหมาก ของคุณยายเคี้ยวหมากคนหนึ่งนะซิจ๊ะ

หนูจำไม : อ๋อ.....หนูรู้แล้วค่ะ พี่พรีม จะไปสอนนักศึกษาแพทย์ เรื่อง การปลูกต้นหมาก แบบเศรษฐกิจพอเพียง ใช่ไหมคะ
พี่พรีม :  เอ่อ......หนูจำไมจ๊ะ พี่แนะนำว่า "ไปกินสารอาหารเพื่อเติมเพื่อเสริมพลังสมอง ดีไหมจ๊ะ เช่น MFGM หรือไม่ก็ DHA  อะไรประมาณนี้"
พี่พรีม : อย่าถามนะว่า "MFGM"  และ  "DHA" คืออะไร  หนูจำไมไปดูคลิปนี้นะ ขี้เกียจอธิบาย
ปล.พี่ไม่ได้โฆษณาสินค้านะ


หนูจำไม : หนูเบื่อละคะ พี่พรีมเฉลยมาเลยดีกว่า
พี่พรีม : พี่ก็จะสอนเรื่อง "ต่อมลูกหมากโต"  น่ะซิ  เอ่อ...พี่เพลียละ ขอตัวไปนอนก่อนนะ
หนูจำไม : ไม่ได้ค่ะพี่พรีม ง่วงไม่ได้ค่ะ หนูจำไม ต้องรู้เรื่องก่อนในวันนี้ เวลานี้ และเดี๋ยวนี้
พี่พรีม : เอ่อ....จ๊ะ จ๊ะ ก็ได้จ๊ะ งั้น...ถ้าพี่อธิบายเสร็จแล้ว พี่ขอตัวไปนอนนะจ๊ะ
หนูจำไม : ได้ค่ะ รีบอธิบายเลยค่ะ
พี่พรีม : พี่จะไปสอนเรื่อง การรักษาต่อมลูกหมากโตจ๊ะ
หนูจำไม : แล้วต่อมลูกหมากโต มันมีอาการยังไง รักษายังไง อ่ะคะ
พี่พรีม :  ภาวะต่อมลูกหมากโต คือ ภาวะต่อมลูกหมากขยายใหญ่ขึ้น จนทำให้ท่อปัสสาวะถูกบีบรัด จนทำให้ผู้ป่วยมีอาการปัสสาวะได้ไม่สุด ปัสสาวะบ่อยรวมทั้งต้องปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืนด้วย  ต้องเบ่งเวลาปัสสาวะ    ใช้เวลาปัสสาวะนาน ต้องรีบเข้าห้องน้ำเพื่อไปปัสสาวะทันทีที่ปวดปัสสาวะ เพราะกลัวราด
โดยสาเหตุก็เช่น อายุที่มากขึ้น ภาวะฮอร์โมน testosterone ลดลง ภาวะที่ร่างกายมี dihydrotestosterone (DHT)เพิ่มสูงขึ้น โดยการที่ร่างกาย dihydrotestosterone เกิดจากการเปลี่ยน testosterone ไปเป็น dihydrotestosterone โดยการเปลี่ยนแปลงจะอาศัยเอนไซม์ ที่เรียกว่า 5 alpha reductase
อธิบายแค่นี้ก็นะ เรามารู้เรื่องการรักษาต่อเลยละกัน
การรักษา
1. ไม่ควรดื่มน้ำเยอะก่อนนอนหรือดื่มน้ำน้อย ๆ
2.ควรปัสสาวะก่อนนอน
3.หลีกเลี่ยงท้องผูก
4.หลีกเลี่ยงชา กาแฟ เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
5.หลีกเลี่ยงยาขับปัสสาวะ ยาแก้คัดจมูก ยาต้านซึมเศร้าบางชนิด
6.ควรปัสสาวะให้สุด อย่าเร่งรีบ
การรักษาด้วยยา
1.ยาลดขนาดต่อมลูกหมาก ได้แก่ ยากลุ่ม 5 alpha reductase inhibitor เช่น ยาที่ชื่อว่า finasteride (ชื่อการค้าเช่น proscar) และ dutasteride (ชื่อการค้าเช่น avodart)
อาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้ เช่น ความต้องการและสมรรถภาพทางเพศลดลง 
2.ยาคลายกล้ามเนื้อเรียบที่ต่อมลูกหมาก ทำให้ท่อปัสสาวะขยายทำให้ปัสสาวะสะดวกขึ้น ได้แก่ยากลุ่ม alpha 1 blocker หรือเรียกว่ายากลุ่ม alpha adrenergic antagonist ได้แก่ doxazosin(ชื่อการค้าเช่น cardura) , alfuzosin(ชื่อการค้าเช่น xatral XL), tamsulosin (ชื่อการค้า เช่น harnal)
อาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้ เช่น ความดันต่ำเวลาเปลี่ยนท่า (orthostatic hypotension)  เวียนหัว คัดจมูก
3.ยาที่มีทั้ง 2 กลไกข้างต้นรวมกัน เช่น ยากลุ่ม PDE-5 inhibitor เช่น Tadalafil
อาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้ เช่น ปวดหัว ท้องเสีย ปวดกล้ามเนื้อ เจ็บหน้าอกร้าวไปขากรรไกร (อาการของ heart attack กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน)
4.ยาที่มีส่วนประกอบของสมุนไพร ที่มีกลไกการออกฤทธิ์คล้าย กลไก 1 + กลไก 2 เช่น สมุนไพรจากปาล์มใบเลื่อย (serenoa repens) ซึ่งมีการผลิตออกมาเป็นรูปแบบผลิตภัณฑ์ยา เช่น ยาชื่อการค้า permixon  , sametto ซึ่งยาสองตัวนี้ มักให้รับประทานพร้อมอาหารนะ
5.ยาลด (การบีบตัวของกระเพาะปัสสาวะที่ทำให้บีบตัวไวเกินจนทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการปัสสาวะบ่อย ) ที่มีฤทธิ์ anticholinergic เช่น oxybutinin (ชื่อการค้า เช่น diutropan ) solifenacin (ชื่อการค้าเช่น vesicare) trospium (spasmo -lyt) tolterodine (detrusitol)  เป็นต้น
อาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้ เช่น ปากแห้ง คอแห้ง ท้องผูก
หนูจำไม : แล้วผ่าตัด ได้ไหมคะ
พี่พรีม : ได้จ้า นอกจากนี้อาจใช้ การใช้คลื่นไมโครเวฟผ่านท่อปัสสาวะ (Transurethral microwave heat treatment)  การใช้เข็มความร้อนผ่านท่อปัสสาวะ ( Transurethral needle ablation) ก็ได้จ้า 
ใครสงสัยอะไร ก็สามารถไปอ่านได้ที่ลิ้งค์ด้านล่างเลยจ้า
หนูจำไม : ค่ะ ว่าง ๆ จะไปอ่านนะคะ  ตอนนี้ พี่พรีม ยังง่วงอยู่ไหมคะ
พี่พรีม : ยังง่วงอยู่เลย หนูจำไม ถามทำไมหรือจ๊ะ
หนูจำไม : หนูจำไมขายผลิตภัณฑ์กระตุ้นระบบประสาท ด้วยนะคะ เป็นน้ำมันหอมระเหยจากดอกมะลิ และ โรสแมรี่ พี่พรีม สนใจซื้อไปใช้ไหมคะ
พี่พรีม : เอ่อ .....ขายจริงอ่ะ
หนูจำไม : เปล่าค่ะ หนูล้อเล่น หนูได้มาฟรี  ว่าจะเอามาฝากพี่พรีมตั้งนานละ แต่ลืมอ่ะค่ะ ลองเอาไปใช้ดูนะคะ แล้วบอกหนูจำไมด้วย มันกระตุ้นประสาท ให้รู้สึกตื่นตัว ได้จริงเปล่า
หนูจำไม : ไปละค่า  แม่บอกให้รีบกลับบ้าน ไปรดน้ำต้นไม้ที่บ้าน ตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงน่ะค่ะขอบคุณสำหรับความรู้นะคะพี่พรีม  สวัสดีค่า

http://www.medplant.mahidol.ac.th/events/25580527/doc25580527_03.pdf
http://www.prostate-rama.com/conten6_2.php
http://www.medscape.org/viewarticle/752471
https://www.drugs.com/tadalafil.html

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น