ตอนที่ 6_รักษาสิวกับหนูจาไม

พี่พราว : โอ้ว, เกิดอะไรขึ้นกับใบหน้าชั้นเนี่ย ?

หนูจาไม : สวัสดีค่ะ พี่พราว ส่องกระจกสำรวจความงาม แต่เช้าเลยนะคะ ?

พี่่พราว : หนูจาไม ก็แซวพี่แต่เช้าเหมือนกันนะคะ สรุปว่าเช้านี้เรามี 2 กิริยา แล้วนะคะ ทั้งคำว่า "แซว" ภาษาอังกฤษคือ " Tease" (กดที่นี่เพื่อฟังเสียงกันค่ะ) และ "ส่องกระจก" ภาษาอังกฤษ คือ Look into the mirror" (กดที่นี่เพื่อฟังเสียงกันค่ะ)

หนูจาไม : แหม.....พี่พราวคะ วันนี้เราได้ศัพท์ภาษาอังกฤษ 2 ประโยคกันเลยนะคะ อีกหน่อยจาไม โตขึ้นต้องกลายเป็นไกด์ นำเที่่ยวแน่เลยค่ะ ^ ^

พี่พราว : จ้า....แล้วอย่าลืมนำพี่เที่ยวด้วยนะจ๊ะ

หนูจาไม : ค่า....หนูจาไมยิ้ม ตอบรับ อืม.....เมื่อสักครู่ พี่พราว ส่องกระจกดูอะไรอยู่คะ ดูรอยย่นบนใบหน้าว่ามีกี่เส้นหรือคะ

พี่พราว : อ๋อ....เปล่าจ้า รอยย่น มันมาตามกาลเวลาจ้า แต่พี่ดูสิวอยู่ มันเริ่มขึ้นเยอะเลย ไม่รู้มาได้ยังไง ว่าจะไปรักษากับคุณหมอที่คลินิก เอ....หรือจะไปร้านยาหาคุณเภสัชกร ดีนะ

หนูจาไม : พี่พราว ไปร้านยาไหมคะ หนูรู้จัก พี่เภสัชอยู่หลายคนเลยค่ะ

พี่พราว : ไปร้านไหนดีล่ะ หนูจาไมพาพี่ไปหน่อยได้ไหมคะ

หนูจาไม : ได้ซิคะ วันนี้วันหยุด หนูจาไม "มีเวลาว่างเยอะมากเลยค่ะ" "I have a lot of spare time"

พี่พราว : งั้น เราไปกันเลยเนอะ

หนูจาไม : ค่า .....

เมื่อมาถึงร้านยาของพี่เภสัชกร คน.......(คิดเอาเอง)........

เภสัชกร คน .....: อ้าว....หนูจาไม วันนี้ลมอะไรพัดมาถึงที่ร้านพี่เลยละคะ

หนูจาไม : ลมบ้าหมูค่ะ หรือที่เรียกว่า Epilepsy (กดที่นี่เพื่อฟังเสียงกันค่ะ) ค่ะ

เภสัชกร คน.....: เอาละจ้า วันนี้หนูจาไม พาใครมาด้วยหรือจ๊ะ

หนูจาไม : อ๋อ พี่พราวคะ พอดีพี่พราวเค้าเป็นสิว แล้วความงามลดลง 5 % พี่เค้าทนไม่ได้ เลยให้พามาร้านยาน่ะค่ะ

พี่พราว : แหม หนูจาไมละก็ แซวพี่จัง

หนูจาไม : 555 ไม่แซวละค่า.....คือว่า พี่แพรว เค้าอยากรักษาสิวน่ะค่ะ พี่เภสัช มียาตัวไหนแนะนำบ้างคะ

เภสัชกร คน.... : เนื่องจากเราเป็นร้านยาคุณภาพ งั้น พี่จะเล่าวิชาการให้ฟังก่อนนะ แล้วค่อยตัดสินใจกันว่าเราจะใช้ยาตัวไหนกันดี

พี่พราว : ดีเลยค่ะ อยากรู้เหมือนกันค่ะว่า เราควรรักษาสิวยังไง คุณเภสัชกรช่วยอธิบายให้ฟังหน่อยนะคะ

เภสัชกร คน...: สิว คือ 3 คำ เชื้อ P.acne , หนังกำพร้า , ต่อมไขมัน

พี่พราว : ยังไงหรือคะ

เภสัชกร คน.... : สิว เกิดจากการจับตัวกันของหนังกำพร้าหรือชั้นขี้ไคลที่ท่อไขมัน เกิดเป็นหัวสิว ที่เรียกว่า โคมีโดน ค่ะ ซึ่งทำให้เกิดเป็นสิวหลายแบบ เช่น

1. สิวอุดตัน

1.1 หัวปิด เล็กแข็งสีขาว (white heads)

1.2 หัวเปิด ตรงยอดมีรูเปิดและมีก้อนสีดํา (blackheads)

2. สิวอักเสบ เกิดจากที่สิวธรรมดา ๆ ข้างต้น เกิดการติดเชื้อแบคทีเรียที่เรียกว่า Propionibacterium acnes (P.acne) เจ้าแบคทีเรียตัวนี้มันจะหลั่งสารที่ทำให้เกิดการอักเสบ บวมแดงและเอนไซม์ย่อยก้อนไขมันอุดตัน ให้กลายเป็นกรดไขมัน ที่มีฤทธิ์ทำให้อักเสบ ซึ่งสิวอักเสบก็มีหลายแบบด้วย ดังนี้เลยจ้า

- papule ตุ่มสีแดงขนาดเล็ก 

- nodule ก้อนสีแดงภายในมีหนองปนเลือด

- pustule สิวหัวหนอง 

- cyst ก้อนนูนแดง นิ่ม ภายในมีหนองปนเลือด

หนูจาไม : ดูน่ากลัวจังเลยค่ะ อี๋.....แล้วมันรักษาต่างกันไหมคะ

เภสัชกร คน.... : ต่างกันซิจ๊ะ หนูจาไมจะถามต่อใช่ไหมว่าต่างกันยังไง 

หนูจาไม : แหะ ถั่วต้มแล้วครับ....

เภสัชกร คน...: ยารักษามีหลายชนิด ถ้าเป็นชนิดสิวอุดตัน ไม่มีการอักเสบ เค้าจะใช้ตัวช่วยละลายโคมีโดน จ้า เช่น 

Topical comedolytic (ตัวช่วยละลายโคมีโดน)

-Benzoyl peroxide(BP) เช่น 2.5%-5% (panoxyl (alcohol) ,brevoxyl/ benzac AC, (water base))

-Topical retinoids เช่น 0.01%-0.1% (Retin A,Stieva-A), adapalene (differin) ,isotretinoin (isotrex),tazarotene (tazorac)

-Salicylic acid (BHA) 

ตัวอย่างยาบางตัวที่ช่วยละลายโคมีโดน นะคะ 

หนูจาไม : มีตัวอย่าง วัน- ทู -ทรี -โฟร์ อูว์ มีตั้ง 4 ตัวแน่ะ แล้วจะใช้ตัวไหนดีอ่ะค่ะ 

เภสัชกร คน ....: ข้อแตกต่างของยาละลายโคมีโดน มีอย่างนี้ค่ะ 

ข้อควรจำนะคะ หนูจาไม 

1,ยาส่วนใหญ่ ใช้ทาเช้า-เย็น หลังล้างหน้า และผิวควรแห้ง ยกเว้น อนุพันธ์ vit A เช่น isotretinoin , tretinoin, adapalene ,tazarotene ทาก่อนนอน 

2.ทายาความแรงต่ำสุดก่อน ระยะเวลาสั้น เช่น 2-3 นาที แล้วล้างออก หากทนระคายได้ค่อยเพิ่มเวลาให้นานขึ้นจ๊ะ 

3.ยามักทำให้ผิวไวต่อแสง คือ ทำให้ผิวไหม้ได้ ควรใส่เสื้อผ้า กันแดด หรือทาครีมกันแดด เมื่อใช้ยาเหล่านี้นะคะ 

4.ยาบางตัว เช่น benzoyl peroxide จะกัดสีเสื้อ ก็ควรระวังเสื้อสีจะเป็นด่างนะจ๊ะ
5.ห้ามทา BP และ Topical retinoids  ในเวลาเดียวกัน เพราะ BP ทำให้ Topical retinoids ไม่ออกฤทธิ์ จึงต้องเลี่ยงมาทา BP ในช่วงเช้าหรือช่วงบ่าย และทา Topical retinoids  ก่อนนอน
6.ถ้าใช้ BP หรือ Topical retinoids อยู่แล้ว ต้องระมัดระวังในการใช้กรดผลไม้ (alpha hydroxy acid, AHA) เพราะยาเหล่านี้มีโอกาสทำให้ผิวหน้าระคายเคืองได้ง่าย ถ้าใช้ร่วมกันยิ่งทำให้เสี่ยงต่อการเกิดผิวแพ้ระคายเคือง

7.เมื่อทายาไปแล้ว อย่าหวัง ใช้ปุ๊บเห็นผลปั๊บนะจ๊ะ ต้องอาศัยเวลาซัก 3-6 สัปดาห์จึงจะเห็นผล 

หนูจาไม : แสดงว่า ถ้าพี่แพรวเป็นสิวอุดตัน ก็ควรเลือกใช้ยาละลายโคมีโดน ลดการสร้างไขมัน เป็นหลัก เปล่าคะ

เภสัชกร คน ..: ก็ไม่ผิดจ้า แต่ถ้าเราเป็นสิวอุดตัน ผสมกับสิวอักเสบล่ะคะ จะเลือกอะไร เราก็ต้องเลือกยาที่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ P.acne ลดการอักเสบ ละลายโคมีโดน ลดการสร้างไขมัน หรือเปล่าเอ่ย หนูจาไมลองไปคิดดูนะคะ

หนูจาไม : แต่ถ้าเราเลือก ยาที่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ P.acne ต่ำหรือไม่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ P.acne เลย แต่มีฤทธิ์ละลายโคมีโดนสูง (เช่น Adapalene / benzoyl peroxide) เราจะมียาอื่นที่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ P.acne ให้ใช้ร่วมไหมคะ

เภสัชกร คน.... : มีจ้า เดี๋ยว อดใจรอซักครู่นะจ๊ะ หนูจาไม

เภสัชกร คน.....: เดี๋ยว พี่ไปหยิบยามาให้ดูนะ

Topical Antibiotic (ยาทาปฏิชีวนะ)

Clindamycin 1% solution (clinda M lotion หรือ TOMEI CLINDA gel) 

Erythromycin 2%-4% solution หรือ gel (eryacne)

Metronidazole robaz gel 0.75% 

Oral antibiotic (ยาปฏิชีวนะชนิดรับประทาน)

First choice คือ ทางเลือกแรก ที่มักมีการใช้ ได้แก่

Doxycyclin 50- 100 mg รับประทานหลังอาหารเช้า เย็น 

Erythromycin stearate 500 mg รับประทานหลังอาหารเช้า เย็น 

Alternative choice คือ หากใช้ทางเลือกแรกไม่ได้เช่น แพ้ หรือเคยใช้แต่ไม่ได้ผล อาจใช้ 

Clindamycin 150 -300 mg วันละ 4 เวลา หลังอาหาร 

Bactrim 160 mg. Trimethoprim/800 mg. Sulfamethoxazole วันละ 2 ครั้ง หลังอาหาร

Azithromycin 500 mg วันละครั้ง 3-4 ครั้ง/สัปดาห์ 

ระยะเวลาการรับประทานแล้วแต่ตั้งแต่ 1 - 6 เดือน 

หนูจาไม : แล้วมียาอื่น ๆ นอกจากนี้อีกไหมคะ 

เภสัชกร คน....: มีจ้า เช่น 

ยากรดวิตามินเอ (roaccutane, acnotin)

ขนาดยา isotretinoin เริ่มต้น คือ 0.5 มิลลิกรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน เป็นเวลา 1 เดือน พร้อมอาหาร หลังจากนั้นอาจเพิ่มขนาดยาเป็น 1 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ต่อวันได้ โดยระยะเวลาของการรับประทานยาอยู่ในช่วง 5-6 เดือน (ขนาดยารวมทั้งหมดไม่ควรเกิน 120 – 150 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม โดยปกติระยะเวลาที่รับประทานยาอยู่ที่ 16 – 24 สัปดาห์ ) และสามารถหยุดการหยุดรับประทานยาได้เลย โดยไม่จำเป็นต้องค่อยๆ ปรับขนาดยาลง (tapering)

-หยุดยาล่วงหน้าอย่างน้อย3 เดือน ถึง 1 ปี ก่อนจึงจะตั้งครรภ์ได้อย่างปลอดภัย

-หยุดยาล่วงหน้าอย่างน้อย1 เดือน ก่อนบริจาคเลือด

หากจะต้องกลับมารับประทานยาใหม่ ควรเว้นช่วงของการรับประทานยาอย่างน้อย 8 สัปดาห์ 

ข้อควรระวัง: ผิวหนังแห้ง ลอก และไวต่อแสง ดังนั้น ควรหลีกเลี่ยงการถูกแสงแดด มีอาการตาแห้ง ปาก-คอแห้ง ตับ ระดับไขมัน ปวดกล้ามเนื้อ กล้ามเนื้อสลาย 

ยาคุมกำเนิด (ที่มีฤทธิ์ antiandrogen ต้านฮอร์โมนเพศชาย) ใช้ในหญิงที่มีสิวระดับปานกลาง (moderate) ถึงรุนแรง (severe) ที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาร่วมกับต้องกินยาคุมเพื่อการคุมกำเนิดอยู่แล้ว ได้แก่ 

-Ethinyl Estradiol 35 μg + Cyproterone acetate 2 mg (Diane-35) 

-Ethinyl Estradiol 30 μg + Drospirenone 3 mg (Yasmin)

เริ่มรับประทาน 1 - 5 ของรอบประจําเดือน จนครบ 21 เม็ดอีก 7 วันถัดมา หยุดยา ช่วง 7 วันที่หยุดรับประทานยาประจำเดือนจะมา เริ่มรับประทานยาแผงต่อไปใน วันที่ 8 แม้ว่ายังคงมีประจำเดือนอยู่ก็ตาม โดยกว่าจะเห็นผลอาจใช้เวลารับประทานยาประมาณ 3 เดือน และสิวอาจเห่อ คลื่นไส้ น้ำหนักขึ้น เจ็บคัดตึงเต้า ในช่วงต้นของการรักษา แต่จะดีขึ้นเมื่อใช้ยาไปซักระยะ 

หนูจาไม : หนูเห็นคุณแม่ใช้ ยานี้อยู่อ่ะค่ะ

เภสัชกร คน....: อ๋อ ยังมียาอีกหลายตัวที่มักได้ยินกันบ่อย ๆ ตามท้องตลาดที่มีวางขาย เช่น 

ตัวนี้ ชื่อ Smooth E acne hydrogel (มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ P.acne ลดการอักเสบ เพิ่มความชุ่มชื้น) นอกจากนี้ หนูจาไมอาจเคยได้ยินชื่อ ยาแต้มสิวยันฮี (มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ/เพิ่มชุ่มชื่น/ลดการอักเสบ) หรือไม่ก็ ภูมิพฤกษา 15 (มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ/เพิ่มชุ่มชื่น/คุมความมัน/ลดรอย )
หนูจาไม : อูว์....เยอะจังค่ะ  หนูจำไม่หมดหรอกค่ะ หนูความจำไม่ค่อยดีซะด้วยซิคะ 

เภสัชกร คน ..: ก็อ่านบ่อย ๆ  ท่องบ่อย ๆ ตามสโลแกน practice practice practice (อ่านว่า "แพรคทิส" แปลว่า ฝึกฝน) ซิจ๊ะ

หนูจาไม : หนูไม่รู้จักอ่ะคะ "แพรคทิส" รู้จักแต่ แป๊บ "สลีฟ (Sleep)" แป๊บ "สลีฟ (Sleep)" อ่ะค่ะ 555 

เภสัชกร คน... : 555  ถ้าแป๊บหลับ แป๊บหลับ บ่อย ๆ เดี๋ยวคุณครูตีเอานะจ๊ะ ไม่ดี ไม่ดี 

หนูจาไม : ค่า.....

เภสัชกร คน...: อืม หนูจาไมแล้ว จากครั้งที่แล้ว ตอนที่ 5_ช่องคลอดอักเสบ (vaginitis) ขนม"สตูล เม้าส์"คือ อะไรหรือจ๊ะ
หนูจาไม :   ขนม"สตูล เม้าส์" จาไม ทวนคำถาม 

หนูจาไม :   อ๋อค่ะ

สตูล เท่ากับ stool (กดที่นี่เพื่อฟังเสียงกันค่ะ)  แปลว่า อุจจาระ หรือ แปลว่า ขี้ 

เม้าส์ เท่ากับ mouse  (กดที่นี่เพื่อฟังเสียงกันค่ะ)  แปลว่า หนู ไงคะ 

เภสัชกร คน..: โอ้ว..ขนมขี้หนู  พี่นึกไม่ถึงเลยนะเนี่ย 555 ขี้เล่น จังนะเรา
หนูจาไมยิ้มตอบ
หนูจาไม :  พี่แพรวได้ยาเรียบร้อยแล้ว เรากลับบ้านกันเถอะค่ะ พรุ่งนี้หนูต้องไปโรงเรียน ช่วงนี้เรียนหนักด้วยค่ะ คุณแม่ก็หวังให้หนูได้เกรดสี่ หนูยังได้เกรด 2 กว่าอยู่เลยค่ะ อิ อิ สวัสดีค่ะ พี่เภสัช  ว่าง ๆ จะทำ สตูล เม้าส์ มาให้ช่วยชิมนะคะ แล้วหนูจาไมเดินกลับบ้านไปพร้อมพี่แพรว ด้วยท่าทีเร่งรีบ
เภสัชกร คน...: หากท่านผู้อ่านสนใจอ่านเพิ่มเติม อ่านได้ที่

http://www.dst.or.th
http://www.pharm.tu.ac.th
https://www.doctor.or.th
http://www.tomei-acne.com
http://www.acne.org
http://www.acnetreatment.org
http://www.pharmacy.mahidol.ac.th
http://www.fascino.co.th

หนูจาไม: อ่านแบบมีวิจารณญาณ ด้วยนะคะ พี่เภสัช บอกว่า การกล่าวถึงชื่อการค้าของยา มิได้มีเจตนาทางด้านการโฆษณา แต่เพื่อให้เกิดความคุ้นเคยและง่ายในการเรียนรู้ ค่ะ  ^ ^